مسجد تاریخی باباحاجی

مرنجاب

7 سال قبل / 744 نمایش

رای دادن به این پست

کی از بناهای بافت قدیم آران و بیدگل که در قسمت میانی آران قدیم و محله دربند قرار گرفته، مسجد باباحاجی است. قدمت این مسجد را در دوران صفویه و زندیه (حدود 400 سال پیش) تخمین می‌زنند. مسجد باباحاجی هنوز هم مورد استفاده اهالی محله قرار دارد و در شبستان بالایی آن نماز اقامه می‌شود.

یکی از بناهای بافت قدیم آران و بیدگل که در قسمت میانی آران قدیم و محله دربند قرار گرفته، مسجد باباحاجی است. قدمت این مسجد را در دوران صفویه و زندیه (حدود 400 سال پیش) تخمین می‌زنند. مسجد باباحاجی هنوز هم مورد استفاده اهالی محله قرار دارد و در شبستان بالایی آن نماز اقامه می‌شود. همچنین در عزاداری‌های ماه محرم، گاهی این مکان برای طبخ غذای نذری و پذیرایی از عزاداران استفاده می‌شود.

قدمت مسجد:

ساختمان مسجد باباحاجی از خشت و گل ساخته و داخل آن با گچ تزئین شده است. آن چنان که از این نوع تزئینات داخلی بر می‌آید، بنای اولیه مسجد در همان دوره صفویه (حدود 500 سال پیش) بنا شده است. با این حال از ابتدای ساخت آن، به دلیل استفاده مکرر و فرسایش طبیعی، مرمت‌های مکرری صورت گرفته که تشخیص قدمت هر قسمت از بنا را دشوار می‌کند.

کتیبه‌ای در یکی از ایوان‌های شمالی مسجد قرار دارد که تاریخ سال 1206 قمری (1791 میلادی) را نشان می‌دهد. بر روی این کتیبه شرح وقفنامه آب شرب مسجد که از قنات آران دشت تامین می‌شد، موارد استفاده و نام بانی آن نوشته شده است.

معماری و شکل ظاهری:

مانند سایر مساجد قدیمی شهر، مسجد تاریخی باباحاجی نیز در دو طبقه احداث شده که به خاطر شرایط آب و هوایی، از طبقه زیرین در زمستان‌ها استفاده می‌کردند. این طبقه ارتفاعی نزدیک سه متر دارد و تزئینات آن مانند طبقه بالایی است، محراب آن نیز با گچ بری‌های زیبای تو در تو تزئین شده است.

از سه قسمت شرقی، غربی و جنوبی راه‌هایی برای ورود به مسجد تعبیه شده است. به نظر می‌رسد رواق بالایی و شبستان شمالی آن قدیمی تر و قسمت‌های دیگر در طول زمان متناسب با احساس نیاز نمازگزاران اضافه شده باشد. در شبستان شمالی یک حوض کوچک و وضوخانه‌ای نیز قرار گرفته که قدمت آن را نیز باید مانند شبستان دانست.

طبقه بالایی بنا بیش از سه متر از سطح صحن اصلی مسجد بالاتر است، طبقه پایینی نیز کمی کمتر از دو متر از این صحن پایین تر است. ارتفاع سقف طبقه بالایی بنا بیشتر از طبقه زیرین و در بیش از 5 متر است. بر اساس گفته‌های مردم محلی، محراب شبستان بالایی یکی از با شکوه ترین محراب‌های مساجد شهر بوده که با مرمتی که حدود سه دهه پیش صورت گرفته، به شکل حاضر درآمده است. علاوه بر این در دو طرف شبستان بالایی راهروهایی برای عبور و مرور وجود دارد که نسبت به سایر قسمت‌های بنا قدمت کمتری دارد و در سال‌های اخیر ایجاد شده است. همچنین آبدارخانه‌ای در گوشه شبستان ایجاد شده که آن هم ناشی از دخل و تصرف‌های چند دهه‌ی اخیر در بناست.